Bir diğer örnek ise, WRI Türkiye’nin bisikletli ulaşım alanında yaptığı çalışmalardan verilebilir. 2012 yılından bu yana Türkiye’de 16 kente bisikletli ulaşım konusunda yerelde bisiklet kültürü geliştirmeye yönelik seminerlerden, bisiklet yolu güzergahı seçimi ve yol tasarımına kadar pek çok destek verdi. Yerelde kazandığı deneyimler ve hazırladığı teknik raporlarla, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2015 yılında yayınladığı Türkiye’nin ilk bisiklet yönetmeliğine katkı sundu. Bunun yanı sıra, 2016 yılında tekrar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 81 ilde görev yapan 200 uzmanına bisikletli ulaşım konusunda eğitim verdi. Tüm bu teknik desteklerin yanı sıra, 2019’dan bu yana da İzmir, Eskişehir ve Lüleburgaz’a bisikletli ulaşımın iletişimi konusunda kampanya geliştirme desteği veriyor.

KAVŞAK Ağı hakkında neler söyleyebilirsiniz? Oluşumun hayata geçmesinde WRI Türkiye dışında hangi kuruluşların katkıları var. Şu anki destekçileri kimler?

KAVŞAK - Türkiye Sürdürülebilir Kent İçi Ulaşım Ağı, Türkiye’de sürdürülebilir kent içi ulaşımı geliştirmek amacıyla çalışmalar yürüten farklı sektörlerden bireyleri ve kurumları bir araya getiren bir sivil toplum ağıdır. Ağ, resmi olarak çalışmalarına 1 Eylül 2020 tarihinde başladı.

KAVŞAK Ağı, Avrupa Birliği tarafından finanse edilen ve Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu tarafından yürütülen Sivil Toplum Ağlar ve Platformlar Destekleme Hibe Programı tarafından fonlanan “Türkiye Sürdürülebilir Kent İçi Ulaşım Ağı “projesi kapsamında hayata geçirildi. WRI Türkiye olarak proje liderliğini yürütmekteyiz ve proje ortaklarımız arasında da Aktif Yaşam Derneği, UITP (Uluslararası Toplu Taşımacılar Birliği), UCLG - MEWA (Birleşmiş Kentler ve Yerel Yönetimler Ortadoğu ve Batı Asya Bölge Teşkilatı) ve YADA (Yaşama Dair Vakıf) bulunuyor.

KAVŞAK’ın amacı, hedefleri nelerdir? “Sürdürülebilir kent içi ulaşım” deyince ne algılanmalı?

KAVŞAK Ağının ana amacı; öncelikle, sürdürülebilir ulaşım alanında faaliyet gösteren farklı sektörlerden örneğin kamu sektörü, özel sektör ve sivil toplumdan bireyler ve kurumları bir ağ çatısı altında bir araya getirerek bir ekosistem oluşturmak ve etkin bir iletişim ve çalışma ortamı sağlamak, eşitlikçi, erişilebilir, insan odaklı ve çevreci olan ulaşım pratikleri ve politikalarının geliştirilmesine destek vermek.

Bu amaç doğrultusunda da toplumun tüm kesimlerinin erişebilirlik ve hareketlilik ihtiyacına cevap veren, bu ihtiyacı güvenli şekilde sağlayan, araç değil insan odaklı, insan ve ekosistem sağlığını gözeten ulaşım politikalarının ve uygulamalarının geliştirilmesi için çalışmalar yürüteceğiz.

Temel olarak da kentsel hareketlilik, çevre-enerji-iklim, inovasyon, katılım ve toplum başlıklarına odaklanacağız. Erişilebilirlik, toplu taşıma, bisiklet, yürünebilirlik, entegre ulaşım, yol güvenliği, kent içi lojistik, hava kalitesi, iklim değişikliği, e-hareketlilik, halk sağlığı, mikro hareketlilik, paylaşım sistemleri, yeni hareketlilik çözümleri, kent hakkı gibi çeşitli konularda çalışan kurumları bir araya getireceğiz.

Bu sebeple, Kavşak ağına Türkiye’de sürdürülebilir ulaşım konusunda faaliyet gösteren

- bireyler,

- sivil toplum kuruluşları (dernekler, vakıflar, meslek örgütleri, sendikalar, inisiyatifler, enformal gruplar, ağlar),

- özel sektör kuruluşları (şirketler, girişimler),

- kamu kuruluşları (belediyeler, kalkınma ajansları),

- üniversiteler, araştırma merkezleri,

- basın kuruluşları,

- finans kuruluşları ve yatırımcı kuruluşlar

üye olabilirler ve ağ çalışmalarında yer alabilirler.

KAVŞAK Ağına Nasıl Üye olunuyor?

KAVŞAK Ağına üye olmak isteyenler kavsak.net resmi web sitesini ziyaret ederek online formu doldurarak üyelik başvurularını yapabilirler.

Ayrıca, ağ ile ilgili faaliyetleri ve haberleri kavsak.net web sitesinden ve facebook, twitter, linkedin, instagram sosyal medya mecralarından “Kavsakplatform” hesaplarından takip edebilirler.

Kentlerimizde sürdürülebilir ulaşımın geliştirilmesine destek vermek isteyen herkesi KAVŞAK Ağına katılmaya davet ediyoruz.

Genel olarak Türkiye, özel olarak da İstanbul’u ele alırsak; sürdürülebilir kent içi ulaşımda ne seviyedeyiz? Neler yapmamız gerekiyor? KAVŞAK bu konuda ne gibi çalışmalar yapıyor/yapacak?

Türkiye ve İstanbul özelinde sürdürülebilir kent içi ulaşım konusunda en çarpıcı sorunu kavram karmaşası olarak tanımlayabiliriz. 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu uyarınca belediyeler ulaşım ana planını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini planlayıp koordinasyonu sağlamakla yükümlü. Bu doğrultuda Türkiye’deki bir çok büyükşehir belediyesi çok kapsamlı ulaşım ana planları hazırlatmış ve bu planlara uygun olarak da farklı ulaşım türlerinin hayata geçirilmesini sağlamıştır. Ne var ki bu klasik tip planlama yaklaşımı, ne yazık ki sürdürülebilir ulaşımın tahsis edilmesinin önündeki en büyük engel. Sebebi de klasik ulaşım planlama yaklaşımının özellikle de motorsuz ulaşım seçenekleri olarak tanımladığımız yürüme ve bisikletli ulaşımı; diğer ana ulaşım türleri olan karayolu, lastik tekerlekli ve raylı sistemler ile bütünleşik, etkileşimli ve güvenli bir şekilde planlamayı önceliklendirmemesidir. Bu temel eksiklik sebebiyle de insan odaklı ulaşım planlama yaklaşımın en önemli çıktıları olarak sayabileceğimiz kent içi ulaşım kaynaklı salımlarda azalma, güvenli, yeşil ve temiz bir ulaşım altyapısı sağlanamamaktadır. Bu şekilde anlatınca, çoğu kişinin aklına şöyle bir soru gelebilir: Yürüme ve bisikletli ulaşım altyapısındaki iyileştirmeler bu denli bir etkiye sahip olabilir mi? Tek başlarına ele alındığında motorsuz ulaşım türlerinin şehir bazında bu çıktıları elde etmeleri mümkün olmayabilir. Ancak bu sistemler; ana yatırım kalemi olan metro, otobüs, metrobüs gibi toplu taşıma sistemlerine ilk ve son km bağlantısını sağlayarak erişilebilirliği artırabilir. Şunu da belirtmekte fayda var, erişilebilirlik ülkemizdeki kentlerin ulaşım özelinde en önemli sorunudur. Hatta şu şekilde de vurgulamakta fayda var; şehirlerimizin kent içi ulaşım özelindeki en önemli sorunu trafik değil, erişilebilirliktir. Trafik ise,erişilebilirlik sorunun bir sonucudur. Toplu taşımanın özellikle de ilk ve son km bağlantılarına erişimde karşılaşılan zorluklar,  bireyleri özel taşıt kullanmaya itmektedir. Dolayısıyla, klasik planlama yaklaşımını artık bir kenara bırakarak insan odaklı çıktıları hedefleyen SUMP’lar olarak bilinen “Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Planları”nın şehirlerimizde hayata geçmesini sağlamalıyız. Ülkemizde de halihazırda İstanbul’da SUMP çalışması yürütülüyor. Bunun yanı sıra,  İller Bankası’nın finansman desteği ile Konya ve Eskişehir’de gerçekleştirilecek SUMP projeleri de yolda.

KAVŞAK Ağı olarak da sürdürülebilir ulaşım kavramı ve teknolojilerinin Türkiye’de tanıtılmasını ve yaygınlaştırılmasını sağlamak için yola çıktık ve çok çeşitli faaliyetlerimiz olacak.

Öncelikle, üyelerimizin, sürdürülebilir kent içi ulaşımla ilgili politika ve eylemlerin önemli bir paydaşı haline gelebilmeleri için teknik ve idari kapasitelerini güçlendirmelerine yönelik eğitimler vereceğiz, webinarlar düzenleyeceğiz.

Sektörler arası stratejik iş birliği ve sürdürülebilir etki elde etmek için kamu ve özel sektör paydaşlarıyla diyaloğu geliştirmek, yerel düzeyde iyi uygulamalar ve modeller geliştirmek için çalışmalarımız olacak, bölgesel çalıştaylar düzenleyeceğiz.

Üyelerimizin, Avrupa ve küresel düzeyde iş birlikleri geliştirmesine destek olmak için uluslararası çalışma ziyaretleri düzenleyeceğiz.

Sürdürülebilir kent içi ulaşım konusunda AB politikaları ve yönetmeliklerinin izlenmesi ve yorumlanması, boşlukların, engellerin belirlenmesi için teknik çalışmalarımız olacak ve de Sürdürülebilir Kent İçi Ulaşım Eylem Planı ile Beyaz Kitap hazırlayarak karar alma ve ulusal politika yapım süreçlerine katılım/katkı sağlanmayı istiyoruz.

Projenin ilerleyen aşamalarında Türkiye’den üç şehirde uygulanmak üzere KAVŞAK üyelerinin geliştireceği sürdürülebilir ulaşım projelerine mikro hibe vererek uygulamaları destekleyeceğiz.

Türkiye’de kamu kurumlarının, yerel yönetimlerin KAVŞAK’a yaklaşımı nasıl? Sürdürülebilir kent içi ulaşıma gereken önem veriliyor mu?

Kent içi sürdürülebilir ulaşıma önem verilmiyor demek hem merkezi ve hem yerel idarelere haksızlık olur. Ancak daha önce belirttiğimiz üzere, sürdürülebilir ulaşım için insan odaklı planlama yaklaşımının hayata geçirilmesi gerekiyor. Buradaki sorun yeterince önem verilip verilmemesinden ziyade, sürecin tamamına aynı önemin verilmesi. Bu da bizi sadece planlama yaklaşımının ve onun çıktılarındaki eksikliklerin dışında, planlama ve uygulama aşamasındaki koordinasyon eksikliklerine de odaklanmamız gerektiğini ortaya çıkartıyor. Buna en güzel örnek olarak her ne kadar insan odaklı çıktılardan yoksun da olsa şehirlerimizin yaptırdığı ulaşım ana planlarındaki özelikle de karayolu altyapısı iyileştirme ve yeni toplu taşıma sistemlerinin uygulaması dışında kalan birçok öneriyi hayata geçirmemiş ya da geçirememiş olmaları olarak verebiliriz.